Praksija – dispraksija

мар 21, 2021

Praksija predstavlja sposobnost izvršavanja zadataka na nalog. Sposobnost uz koju shvatamo kako da koristimo svoje telo, ruke, kako da koristimo predmete, igračke, a kasnije i olovku.

Postoji više vrsta praksija: melokinetička, ideomotorna, ideaciona, konstruktivna. verbalna, oralna praksija.

U radu sa decom dosta pažnje obraća se na konstruktivnu, verbalnu I oralnu praksiju, odnosno dispraksiju. Konstruktivna praksija podrazumeva sposobnost crtanja I konstrukcije dvodimenzionalnih I trodimenzionalnih figura ili oblika.

Konstruktivna praksija ogleda se u sposobnosti izvršavanju zadataka u manipulativnom prostoru. Pravljenja modela koji su zadati, uz pomoć štapica, drvenih kocaka, kao I sposobnost crtanja zadatih crteža po modelu. Kako bi zadatak bio tačno urađen potrebno je da kod deteta bude razvijena sposobnost orjentacije – šta je gore, dole, iznad. Takodje, pravilno opažanje rasporeda figura u prostoru, medjusoban odnos figura, kao I njihov redosled. A sva ta orjentacija u manipulativnom prostoru, razumevanje redosleda, odnosa izmedju dva tela tj. objekta u prostoru ima važan uticaj na kasniju sposobnost pisanja i čitanja. Dok bi konstruktivna dispraksija predstavljala teškoću izvršavanja zadataka na nalog, u manipulativnom prostoru.

Oralna praksija predstavlja sposobnost izvođenja pokreta usana I jezika na nalog (na zahtev). Tu spadaju plaženje, duvanje svećice, savijanje jezika, vibracija usnama. Ukoliko dete te aktivnosti može spontano da izvede, ali teškocu predstavlja izvršenje radnje na nalog onda govorimo oralnoj dispraksiji.

Verbalna dispraksija predstavlja teskoću izvođenja pokreta jezika, usana, nepca. A ogleda se u nejasnom I nerazumljivom govoru deteta, artikulacija je oštećena, dete istu reč svaki put različito izgovora, a duge reči nije u stanju da reprodukuje.

Dispraksija predstavlja teškocu izvršavanja zadataka na nalog. Neki od pokazatelja su kašnjenje u razvoju, u odnosu na razvojnu mapu, teškoće izvođenja motoričkih aktivnosti kao sto je skakanje, šutiranje lopte, spuštanje niz tobogan, ređanje kocaka..